Is weerstand erg? Nee helemaal niet. Een participatietraject zorgt niet voor 100% draagvlak en niet iedereen hoeft het eens te zijn met de plannen. Weerstand betekent in ieder geval betrokkenheid. Je bent met elkaar in gesprek. En participatie gaat om het verzamelen van alle belangen en meningen. Op deze manier kan degene die een besluit neemt, een goede belangenafweging maken. Dit betekent dat weerstand altijd onderdeel kan zijn van een participatietraject. Niet iedereen zal het eens zijn met de plannen en dat hoeft ook niet.

Hoe ga je om met weerstand?
Om die vraag te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om te weten met wat voor soort weerstand je te maken hebt. Wij onderscheiden uit van drie vormen van weerstand. Reactance, sceptisisme en inertia. Maar wat betekenen de drie vormen? En hoe herken je ze?

"Dat kun jij wel bedenken, maar dat gaan we niet doen!”
Reactance is de meest agressieve vorm van weerstand. Dit is wanneer de belanghebbende zich richt tot jou als organisator van het traject. Je krijgt vaak te maken met emotioneel taalgebruik dat is gericht tegen jou. Dit is de vorm van weerstand die participatietrajecten onaantrekkelijk maakt voor veel projectleiders. Ze zijn bang voor de reactie van belanghebbenden. Soms omdat ze weten dat de verandering best groot is, dus ook woede kan oproepen. Uiteraard zijn er verschillende manieren om, om te gaan met deze vorm van weerstand. Zoals bijvoorbeeld het inzetten van een onafhankelijk gespreksbegeleider.

“Ik weet niet hoor. Volgens mij is dit geen goede ontwikkeling voor onze wijk.”
Hoor je veel ‘ja maar’ tijdens jouw bijeenkomst? Zijn belanghebbenden kritisch en spreken ze hun twijfel uit? Dan heb je te maken met scepticisme. Dit is weerstand tegen jouw idee en tegen de verandering die jouw idee teweegbrengt. En zoals ik eerder al zei. Niet iedereen kan en gaat het eens zijn met jouw idee. Wat belangrijk is om voor ogen te houden: iemand die sceptisch is, is niet opzoek naar het perfecte idee, maar is op zoek naar zekerheid. Tijdens jouw participatietraject is het belangrijk om te zoeken naar de zekerheden die je wèl kunt bieden. Hiermee haal je mogelijk de angel eruit voor deze belanghebbenden.

‘Oh ja, ik heb gelezen over de informatieavond. Helemaal vergeten.’
De derde vorm van weerstand is inertia. Letterlijk vertaald, betekent dit luiheid. We krijgen allemaal honderden prikkels per dag, moeten veel dingen doen en moeten veel besluiten nemen. En ons lijf kan maar één ding tegelijkertijd doen. Jouw participatietraject kan dan zomaar vergeten worden door de belanghebbenden.

Wat een toestand al die weerstand!
Weerstand is lastig, maar het betekent ook dat je in gesprek bent. En bij dat gesprek kunnen wij je dan weer helpen. De eerste twee vormen van weerstand betekenen in ieder geval dat je in gesprek bent. En wij kunnen je helpen bij het voeren van het juiste gesprek. De laatste vorm is wat lastiger. Dan is er namelijk nog geen gesprek. Maar ook daar kunnen we je bij helpen! Goed omgaan met weerstand begin bij een zorgvuldige stakeholderanalyse en een gedegen participatieplan. Mocht je behoefte hebben aan een gesprek hierover, neem gerust contact met ons op.